Zwiedź Zamek Królewski na Wawelu - [Przewodnik 2020]
Co warto zobaczyć na Wawelu i jakie są jego najważniejsze zabytki? Co ma wspólnego gród polskich królów z legendą o hinduskim bogu Sziwa?

09.11.2022

zwiedź–wawel

Zamek Królewski na Wawelu wraz z wawelskim wzgórzem jest jednym z najbardziej okazałych renesansowych zamków w Europie, oraz jednym z najważniejszych symboli Krakowa. Ta mająca ponad 1000 (!) lat budowla do dziś zapiera dech. 

Teren Wawelu jest nie mniej imponujący – całość jest pod względem wielkości porównywalna do powierzchni Rynku Głównego w Krakowie. 

Co warto zobaczyć na Wawelu, jakie są jego najważniejsze zabytki? Które elementy tego niezwykłego obiektu są najciekawsze, które kryją w sobie najwięcej historii? Co ma wspólnego gród polskich królów z legendą o hinduskim bogu Sziwa? Czy warto zwiedzić Wawel i jak zrobić to najlepiej?

W tym artylule znajdziesz odpowiedzi na wszystkie te pytania.

Czy warto zwiedzić Wawel?

Jeżeli czytasz ten przewodnik, możesz już przypuszczać, że moja odpowiedź brzmi tak. Mam ku temu parę powodów:

  • Wawel to jeden z najważniejszych symboli polskiej historii, który sam w sobie jest dziełem sztuki.
  • Wzgórze wawelskie to świetne miejsce na spędzenie popołudnia z widokiem na Wisłę i miasto.
  • W Wawelu znajduje się katedra, która dla wielu jest ważnym miejscem kultu.
  • Wawel zawiera w sobie ogromną kolekcję cennych przedmiotów i dzieł sztuki, które pomagają nam zrozumieć i docenić naszą kulturę.
  • To narodowy skarb i duma.

Jeżeli choć jeden z pięciu powodów wymienionych powyżej Cię przekonuje, zachęcam do lektury przewodnika!

Krótka historia Wawelu od czasów zaborów

Wawel wrócił pod zarząd Polski jeszcze przed odzyskaniem niepodległości. W 1880 roku członkowie sejmu galicyjskiego zwrócili się do cesarza Franciszka Józefa z prośbą o oddanie Wawelu i usunięcie wojsk austriackich, które tam stacjonowały. 

Cesarz wprawdzie zgodził się, a nawet sam oddał pokaźną kwotę na odnowienie Wawelu, ale wojska opuściły zamek dopiero w 1905 roku. W 1911 rozpoczęła się restauracja obiektu, przerwana jednak przez I Wojnę Światową. 

Po wojnie Wawel nie otrzymywał więcej funduszy. Zjednoczenie Polski po zaborach było priorytetem a łączenie trzech różnych ziem, trzech kodeksów prawnych i trzech walut zdecydowanie górowało nad odnową zabytków, nawet tak wyjątkowych jak Wawel. Tutaj zaczyna się historia jednego z ważniejszych elementów wawelskiej historii.

Solidarny duch narodu a wawelskie cegiełki

W 1921 roku pojawił się pomysł, aby ogłosić ogólnopolską akcję zbierania środków na odbudowę Wawelu. Jednorazowa wpłata wynosiła około 30 tys. marek, i równoznaczna była z kosztem jednego dnia pracy przy restauracji zamku. 

Zarówno osoby prywatne jak i rozmaite instytucje wpłacały składki a w zamian otrzymywały tabliczkę ze swoim imieniem wmurowaną właśnie na murze przy bramie Herbowej.

Ogónopolska akcja dotarła także poza granice, a jedna z pierwszych cegiełek została opłacona przez amerykańskiego artystokratę o polskich korzeniach. Zbieranie środków trwało trzy lata: od 1921 do 1924 roku. 

Nie wiemy natomiast do końca, ile cegiełek zostało wmurowanych. Dzisiaj spacerując przy murze możemy zobaczyć 788 cegiełek, a kolejne 362 złożone są w zbiorach lapidarium.

Podczas mijania dziesiątek tabliczek z imionami i nazwami instytucji, warto oddać się refkleksji, że bez nich nie byłoby możliwości zwiedzenia Wawelu.

brama-herbowa-zwiedzanie-wawelu

Zwiedzanie Wawelu i wawelskiego wzgórza

Gdy już dotrzesz do podnórza wawelskiego wzgórza i przespacerujesz się wzdłuż muru z wawelskimi cegiełkami, dotrzesz do wejścia na Wawel, bramy herbowej.

Wejście na królewskie wzgórze: Brama herbowa 

To brama usytuowana na północy wzgórza wawelskiego. Została wybudowana z początkiem XIX wieku, ale zburzona w maju 1921. Na jej miejscu wybudowano nową, która jest ozdobiona dziewięcioma herbami ziem polskich i litewskich.

Czy wiesz, że..?

Przejście pod Bramą Herbową napawa co niektórych zwiedzających lekkim niepokojem, bowiem zakończenia belek, z której brama jest zrobiona, są ustugane w ostre obeliska. Osoby z bujną wyobraźnią przechodząc pod Bramą Herbową mogą wyobrazić sobie scenę rodem z Gry o Tron ;) 

Pomnik Tadeusza Kościuszki

Przechodząc przez bramę, zobaczymy po lewej jeden ze słynniejszych pomników Tadeusza Kościuszki, będący wspólnym dziełem lwowskiego rzeźbiarza Leonarda Marconiego i Antoniego Popiela. 

Pomnik został wykonany z brązu w 1900 roku, a w 1921 roku ustawiono go na Wawelu. Nie przerwał niestety jednak działań wojennych i w 1940 został zniszczony przez Niemców. W 1960 roku jako jedyny pomnik w Polsce został zrekonstruowany przez stronę niemiecką i powrócił na swoje dawne miejsce jako dar mieszkańców Drezna dla Krakowa.

 

Oferty specjalne

Zwiedzanie Wawelu z Przewodnikiem
40.00zł
Czas trwania - 1,5 godziny

Zapierająca dech katedra wawelska 

katedra_wawelska_wawel

Pierwsza katedra powstała około 1000 roku, i wykonana została w stylu romańskim, ale spłonęła 1305 r. Władysław Łokietek wzniósł na jej miejscu nową świątynię w stylu gotyckim. Ponad katedrą górują trzy wieże: Wieża Zegarowa, Wieża Srebrnych Dzwonów oraz Wieża z Dzwonem Zygmunta.

Fasadę katedry zdobi złota rozeta z wzorem rybiej łuski, na której tle prawie wszyscy turyści pozują do zdjęć. Jest to całkiem zrozumiałe patrząc na jej imponujące rozmiary i zapierające dech zdobienia.

Katedra Wawelska i kości Smoka Wawelskiego

katedra_wawelska_zwiedzanie

Katedra robi wrażenie z zewnątrz jak i wewnątrz, i należy pamiętać, że skrywa w sobie ogromną część polskiej historii. W tej właśnie katedrze Karol Wojtyła głosił kazania, a legenda głosi, że przed wejściem wiszą kości Smoka Wawelskiego.

Czy wiesz, że...?

Kości wiszą na Wawelu nad wejściem do katedry praktycznie "od zawsze", co potwierdzają liczne publikacje, a najstarsza z nich pochodzi z XVI wieku! Przez długi czas nie umiano nic więcej na ich temat powiedzieć: skąd się wzięły, jak trafiły do Krakowa, i do jakiego zwierzęcia należą.

Legenda głosiła, że wyłowiono je z Wisły lub wydobyto z jamy smoka. W 1937 roku, pewien profesor UJ przeprowadził szczegółowe badania które ujawniły że to kości nosorożca, walenia i mamuta. Do dziś legenda głosi, że kiedy spadną, nadejdzie koniec świata, a samym kościom przypisuje się magiczną moc.

Wieża i Krypta Srebrnych Dzwonów

wieza_zegarowa_zwiedzanie

Wieża Srebrnych Dzwonów jest zwana również Wieżą Wikaryjską lub Dzwonową. To najstarsza zachowana dzwonnica Katedry Wawelskiej. Dolna jej część, wykonana z kamienia, pochodzi z pierwszej połowy XII wieku.

W spiżu dzwonów obecnych na wieży znajduje się znaczna domieszka srebra i stąd pochodzi również jej nazwa. Znajdują się w niej trzy dzwony.

Czy wiesz, że..? 

Trzy dzwony tam się znajdujące mają swoje imiona! Jeden z nich to to “Zbyszko” zwany Goworkiem lub Gąsiorkiem,  “Herman” znany też jako Nowak lub Mieczysław oraz “Maciek”. 

To również pod wieżą Srebrnych Dzwonów znajduje się krypta, gdzie spoczywają polscy królowie i najwybitniejsi przywódcy, m.in. Kazimierz Wielki, Władysław Jagiełło, czy marszałek Józef Piłsudski; a także najsłynniejsi narodowi wieszcze romantyczni: Adam Mickiewicz, Juliusz Słowacki i Cyprian Kamil Norwid.

Imponująca Wieża Zygmuntowska

Kolejnym kultowym punktem na mapie wawelskiej rezydencji jest ogromny dzwon Zygmunta, który bije tylko przy okazji najważniejszych wydarzeń w mieście i kraju. Mieści się on właśnie w wieży Zygmuntowskiej.

Dziedziniec arkadowy i tajemnica Czakramu Wawelskiego

dziedziniec_arkadowy_zwiedzanie

Zwiedzając Wawel, koniecznie musicie udać się na dziedziniec arkadowy. Odrestaurowane krużganki, specyficzna cisza mimo ogromu turystów wokół i pewna dostojność towarzysząca temu miejscu sprawia, że można poczuć się jakbyśmy przenieśli się do czasów renesansu.

Czy wiesz, że..?

Ciekawostką jest, że to właśnie na Dziedzińcu Arkadowym mieści się tak zwany Czakram Wawelski, który może być powodem wyjątkowej atmosfery tam panującej. Kontrowersyjna legenda głosi bowiem, że czakram to tajemniczy kamień, będący źródłem niezwykłej energii, rzucony przez hinduskiego boga Sziwa.

Wg. legendy Sziwa rzucił siedem kamieni w siedem stron świata i jeden z nich miał trafić właśnie do Krakowa (pozostałe do Delhi, Mekki, Delfy, Jerozolimy, Rzymu i Velehradu). 

Według innych, odprężająca atmosfera doświadczana na wawelskim dziedzińcu wynika z ujemnej jonizacji, której źródłem są zamkowe podziemia. Aby ocenić co się tam właściwie dzieje, trzeba doświadczyć tej specyficznej atmosfery i przeżyć to na własnej skórze ;) 

Szpital austriacki

szpital_austriacki

Budynek zaprojektował krakowski architekt, Feliks Księżarski, ale został on wzniesiony przez Austriaków w latach 1853 - 1856. Na początku przeznaczony został na szpital wojskowy. Po II wojnie światowej znajdowały się tu apartamenty reprezentacyjne prezydenta Rzeczypospolitej i Urzędu Rady Ministrów. 

Po odnowieniu w 1995 r. pomieszczenia prezydenckie zajęło Centrum Wystawowo-Konferencyjne Zamku Królewskiego na Wawelu oraz pracownie konserwatorskie. W budynku znajdują się również mieszkania pracowników Wawelu.

Czy wiesz, że..?

Wawel nie przestaje zadziwiać nawet w czasach współczesnych! W 2012 roku odkryto fragmenty wczesnośredniowiecznego wału obronnego Wawelu z początku XI w, zwane Fortyfikacjami Wawelskimi. Fortyfikacje zostały odkryte podczas przebudowy drogi od Bramy Bernardyńskiej do dziedzińca zewnętrznego zamku. 

Wg. archeologów, to jeden z najstarszych obiektów architektury murowanej na Wawelu, najpewniej z początku XI wieku, świadczący o wielkim znaczeniu wawelskiego grodu.

Panorama z widokiem na pomnik Smoka Wawelskiego

smok_wawelski

Na koniec, polecamy udać się za Szpital Austriacki, aby popatrzeć na panoramę wybrzeża Wisły. To właśnie tam znajduje się pomnik Smoka Wawelskiego ziejący ogniem co 5-10 minut. Gwarantujemy, że będzie to szczególną rozrywka jeśli zwiedzacie gród Kraka z dziećmi. 

Czy wiesz, że..?

Całe historyczne centrum Krakowa, w tym Rynek Główny oraz Wawel, zostało wpisane na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO w 1978 roku.

Zwiedzanie Wawelu – najważniejsze informacje

Podczas planowania zwiedzania Wawelu, trzeba pamiętać o garści najważniejszych informacji.

  • Jak dotrzeć do wzgórza wawelskiego?

jak_dojechać_do_wawelu

Z Rynku Głównego dojście do zamku zajmuje około 10-15 minut Trasą Królewską, która obejmuje spacer przepiękną ulice Grodzką i Kanoniczą.

Korzystając z komunikacji miejskiej, należy wysiąść na przystanku Wawel, który znajduje się tuż przy zamku. Jeżdżą tam tramwaje linii 6, 8, 10, 13 i 18 (najlepiej jednak sprawdzić aktualny rozkład jazdy).

  • Wystawy na Wawelu 

Zamek podzielony jest na kilka ekspozycji stałych i sezonowych, bo sam obiekt jest tak naprawdę podzielony pomiędzy dwie niezależne instytucje: Zamek Królewski na Wawelu oraz Katedrę. 

Wystawy stałe: Reprezentacyjne Komnaty Królewskie, Prywatne Apartamenty Królewskie, Skarbiec Koronny i Zbrojownia, Sztuka Wschodu i  namioty tureckie, Wawel Zaginiony, Wawel odzyskany oraz Katedra.

Trasy sezonowe: Smocza Jama, Baszta Sandomierska, Ogrody Królewskie.

  • Wawel – godziny otwarcia

Wzgórze wawelskie jest otwarte w godzinach:

  • 6.00-17.30 (od listopada do marca)
  • 6.00-19.00 (od kwietnia do września)
  • 6.00-20.00 (maj, sierpień)
  • 6.00-21.00 (czerwiec, lipiec)
  • 6.00-18.00 (październik)

Jeżeli chodzi zaś o godziny otwarcia wystaw stałych i sezonowych, trzeba je sprawdzać na bieżąco na oficjalnej stronie. Jeżeli zaś rezerwujesz zwiedzanie online, unikniesz tego problemu, bo godziny oraz dostępne terminy są automatycznie aktualizowane.

  • Zwiedzanie Wawelu a pandemia

W związku z dosyć specyficznym czasem pandemii, obowiązują limity ilości osób przebywających jednocześnie na terenie zabytków Wzgórza Wawelskiego:

  • Reprezentacyjne Komnaty Królewskie – 260 osób
  • Prywatne Apartamenty Królewskie – 180 osób
  • Skarbiec Koronny i Zbrojownia – 100 osób
  • Ogrody Królewskie – 180 osób
  • Baszta Sandomierska – 40 osób
  • Krużganki pierwszego piętra – 80 osób

 

  • Zwiedzanie Wawelu – bilety online

Istnieją trzy sposoby na zwiedzenie Wawelu:

  • Wawel nie pobiera opłat za wstęp na Królewskie Wzgórze, więc możesz sam/a pospacerować bez przewodnika i biletów, o ile nie przeszkadza Ci to, że nie zobaczysz wnętrza zamku ani nie poznasz najciekawszych informacji o których wiedzą tylko doświadczeni przewodnicy.
  • Można udać się bezpośrednio na Wzgórze Wawelskie i kupić tam bilet na zwiedzanie. Niestety ta opcja jest najpopularniejsza i wielu turystów decyduje się właśnie na nią, dlatego kolejka do kasy jest zazwyczaj dosyć zniechęcająca.
  • Możesz również wcześniej zarezerwować bilet na wycieczkę z przewodnikiem po Wawelu - w taki sposób masz zarezerwowane miejsce i unikasz kolejki do kasy biletowej. Bilety zarezerwujesz poniżej:
    Zwiedzanie Katedry Wawelskiej z audioprzewodnikiem – 23 zł/osoba
    Zwiedzanie królewskiego wzgórza z przewodnikiem – 40 zł/osoba

Zwiedź Wawel z nami!

Oto wszystkie niezbędne informacje, które pozwolą Ci zainspirować się i zaplanować niezapomniane zwiedzanie tego pięknego grodu. Jeżeli zwiedzałaś/eś z nami Wawel, albo masz dodatkowe informacje i wskazówki, nie zapomnij podzielić się nimi w komentarzach!

 

0
0 (0)

Komentarze

Dodaj komentarz

CAPTCHA

To pytanie sprawdza czy jesteś człowiekiem i zapobiega wysyłaniu spamu.
4 + 1 =
Rozwiąż proszę powyższe zadanie matematyczne i wprowadź wynik.
S